Türk Hukukunda Boşanmada Ortak Velayet Mümkün Müdür?

Türk Hukukunda boşanma sonrası ortak velayet, uzun süre boyunca mümkün değildi. Ancak, son yıllarda özellikle AİHM (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi) kararları ve Anayasa Mahkemesi’nin bireysel başvuru kararları doğrultusunda bu alanda bazı değişiklikler ve içtihat gelişmeleri yaşanmıştır.

1. Mevzuat Durumu (Türk Medeni Kanunu)

Türk Medeni Kanunu’nda (TMK), boşanma sonrası velayetin ortak şekilde yürütülmesi açıkça düzenlenmemiştir. TMK madde 336’ya göre:

“Ana ve baba evli değilse velayet anaya aittir.”
“Ana ve baba evli iken velayet anne ve babaya birlikte aittir.”

Boşanma hâlinde ise, TMK madde 336/1 son cümle:

“Evlilik sona ermişse hâkim, velayeti eşlerden birine verir.”

Bu açık hüküm, boşanma sonrası ortak velayetin yasal olarak mümkün olmadığını göstermektedir. Yani mevzuata göre boşanma hâlinde velayet tek tarafa verilir.

2. Yargı Kararları ve İçtihat Gelişmeleri

Ancak Yargıtay içtihatlarında ve özellikle Anayasa Mahkemesi ile AİHM kararlarında önemli gelişmeler olmuştur.

🔹 AYM Kararı (2016/13010 Başvuru Numaralı Karar)

Anayasa Mahkemesi, 10 Mart 2016 tarihli bir bireysel başvuruda, ortak velayet talebinin TMK’da yer almamasının ayrımcılık ve aile hayatına saygı hakkı yönünden ihlal oluşturduğuna hükmetmiştir. Bu karar ile birlikte mahkemelere, çocuğun üstün yararı doğrultusunda ortak velayeti kabul etme yolu açılmıştır.

🔹 Yargıtay Kararları

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 2017 tarihli kararlarında da, tarafların ortak velayet konusunda anlaşmaları ve çocuğun üstün yararına olması hâlinde, ortak velayete izin verilebileceği ifade edilmiştir.

3. Güncel Durum (2025 İtibariyle)

• Türk Medeni Kanunu değişmemiştir, yani açıkça hâlâ boşanma sonrası ortak velayet düzenlenmemiştir.
• Ancak içtihatlarla, özellikle tarafların anlaşması halinde ve çocuğun üstün yararı gözetilerek boşanma sonrası ortak velayet uygulanabilir hâle gelmiştir.
• Bu durum hakim takdirine bağlıdır ve hâkim, çocuğun üstün yararına aykırı bir durum görürse ortak velayeti reddedebilir.

4. Sonuç

Türk Hukukunda boşanma sonrası ortak velayet yasal olarak açıkça düzenlenmemiş olsa da, Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay kararları doğrultusunda uygulamada mümkündür. Bu durum şu koşullara bağlıdır:

• Ebeveynlerin ortak velayet konusunda anlaşmaları,
• Çocuğun üstün yararının ortak velayeti gerektirmesi,
• Hâkimin bu yönde bir karar vermesi.